EK-3/B Analizi Nedir, Kimler Yaptırmalıdır, Nasıl Yaptırılır?

En temel anlamıyla atık, bulunduğumuz ortamda bizimle bulunmasını istemediğimiz her şeydir. Ülkemizde atıkların sınıflandırılması, 2 Nisan 2015 tarihli “Atık Yönetimi Yönetmeliği” ile belirlenmiştir. İlgili yönetmeliğin EK-4 kısmında faaliyet türüne göre birçok atık sınıflandırılarak 6 haneli kodlar haline getirilmiştir. Yine aynı yönetmeliğin 11. Maddesinde atığın tanımlanmasına dair detaylar yer almaktadır.

Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-4 listesi dikkatle incelendiğinde, tablo üç sütundan oluşmaktadır. Birinci sütun “Atık Kodu” ibaresini, ikinci sütun “Atık Kodu Tanımı” ibaresini, üçüncü sütun ise “Açıklama” ibaresini barındırmaktadır.

Atık kodu sütununda yer alan kodların bazılarında “*” ibaresi bulunmaktadır. Bu durumdaki tüm atıklar, direkt olarak tehlikeli olarak geçmektedir. Yine aynı listede yer alan açıklama sütununda “A” ibaresi yer alan atıklar, herhangi bir analiz gerektirmeden tehlikeli kabul edilen atıklar olarak geçmektedir. Açıklama sütununda “A” harfi dışında “M” harfi bulunan atık kodları da yer almaktadır.

EK-3/B Analizi Nedir?

Açıklamasında “M” ibaresi yer alan atıkların, tehlikeli olup olmadığını belirlemek için analizler yapılmaktadır. Yönetmeliğin EK-3/A kısmında yer alan özellikler, EK-3/B bölümünde yer alan konsantrasyonlarına göre değerlendirilir. Bu değerlendirmeye yani analize göre atığınızın tehlikesiz olma durumu oluşabilir. Yani en temel anlamıyla EK-3/B analizi demek, atığın tehlikeli olup olmadığının analizi anlamına gelmektedir.

EK-3/B Analizini Kimler Yaptırmalıdır?

Atık üreticisi olarak tanımlanan işletmeler, atıklarını tehlikesiz atık olarak gönderebilmek amacıyla bu analizi yaptırmalıdır. Analiz bedeli ödendikten sonra ortalama 45 gün içerisinde rapor kargo ve elektronik posta yoluyla tarafınıza iletiliyor.

Kimler EK-3/B Analizini Yapmaya Yetkilidir?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Çevre Referans Laboratuvarı web sitesine girdiğinizde, “Yetkili Çevre Laboratuvarları” sekmesi altından laboratuvar sorgusu yapılabilmektedir. Mevzuat kısmından “Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-3/B” olarak arama yapıldığında, 2025 yılı Nisan ayı itibariyle üç adet yetkili laboratuvar karşımıza çıkmaktadır:

Peki bu laboratuvarlar hangisi diye kontrol edersek, aşağıdaki bilgilere erişebilmek mümkün:

• TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü, Kocaeli
• Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Ölçüm Laboratuvarı, İzmir
• Düzce Norwest Çevre Gıda ve Veteriner Sağlık Hizmetleri Eğitim Danışmanlık Ticaret Anonim Şirketi, Düzce

Ülkemizde bu üç laboratuvar dışında, Nisan 2025 itibariyle yetkili laboratuvar bulunmamaktadır.

Süreç Nasıl İşliyor?

Bu konuda direkt olarak TÜBİTAK MAM ile yaşadığım süreçten bilgi verebilirim. Çünkü diğer laboratuvarlar ile çalışma fırsatı bulamadım. Öncelikle TÜBİTAK MAM’ın web sitesi üzerinden “Numune Bilgi Formu” ve “Test/Analiz Talep Çizelgesi” dokümanları indirilerek elektronik ortamda doldurulur ve teklif talebinde bulunulur. Teklif iletildikten sonra, atıktan numune almaya yetkili bir laboratuvar ile iletişime geçilerek numune alım tarihi belirlenir. Aşağıda yer alan tüm dokümanlar, kargo yapılarak analiz yapılmak üzere laboratuvara gönderilir:

• Numune
• Numune alım tutanağı
• Teklif onay formu (imzalı)
• Numune bilgi formu
• Test/analiz talep çizelgesi

Tüm bu dokümanlar gönderildikten sonra, ödeme yapıldığı tarihten itibaren 45 gün içerisinde rapor nihailendirilmektedir. Ayrıca TÜBİTAK kendi web sitesi üzerinden de rapor durumu ihtiyaca bağlı incelenebilmektedir.

Analiz Yaptırmadan Gönderirsem Ne Olur?

Atığınızın tehlikeli olup olmadığından emin değilseniz iki alternatifiniz bulunuyor. Ya atığı tehlikeli kabul edecek ve tehlikeli atık kodlarıyla gönderim yapacaksınız ya da EK-3/B analizi yaptırıp tehlikelilik durumunun sonuçlanmasını bekleyeceksiniz. Eğer atığa analiz yaptırmadan tehlikesiz olarak gönderim yaparsanız, Çevre Kanunu’nun 20. Maddesi uyarınca idari yaptırım cezası ile karşı karşıya kalırsınız. Üstelik hem atığı gönderen, hem de atığı bünyesine kabul eden tesise idari yaptırımla cezalandırılmaktadır.

Diğer mesleki yazılarım için tıklayınız